Overtuigingen over jezelf die niet echt helpen..

Deze week valt me vooral weer vaak op dat mensen (ook ik wel eens hoor!) rotsvaste overtuigingen over zichzelf opbouwen, verstevigen, verdedigen, bevestigen, en er aan vastklampen. Het is schijnbaar fijn voor het ego, de persoonlijkheid zeg maar, dat het beeld wat het over zichzelf heeft (en verkoopt aan de buitenwereld) steeds weer bevestigd wordt. En als de anderen het niet zien dan benadrukken we het zelf nog even. Uit onderzoek blijkt ook dat het ‘zelf’ graag consequent en consistent wil zijn, en er veel aan doet om dit in stand te houden (consistency-bias). Of dit nu een leuke, zinvolle en functionele overtuiging is waar het om gaat, of niet.

Ik denk wel dat het in stand houden van die beelden over jezelf je niet verder helpen. Het is ergens fijn, als een oude jas, maar hij zit voor geen meter meer, is koud door de gaten en ziet er niet uit. Ik denk bijvoorbeeld wel eens over mezelf dat ik een chaotische sloddervos ben. Nou ja, het is wel even een naar gevoel als ik me weer in een puinzooi bevind, waarom ruim ik spul niet gewoon op? Denk ik dan. Het ongemakkelijke gevoel wat ontstaat moet opgelost worden van het ego (cognitieve dissonantie) en er komt vanzelf een zalvende gedachte: ‘ ik ben gewoon creatief, en ik laat dus overal dingen slingeren omdat ik vol zit met ideeën’. Ja! Dat werkt, het nare gevoel verdwijnt. En dan komt de gedachte die je vrijwaart van alle verantwoordelijkheid: “Ik bén nou eenmaal zo!”.

Ik ben hier al heel lang mee bekend en nog probeer ik het soms. Maar ik weet wel hoe het werkt: Ik ben gewoon gewend of heb mezelf aangeleerd om dingen niet op te ruimen, omdat ik er gewoon geen zin in had, en me dat wel goed uit kwam. Denken in termen als ‘ik ben dit of dat’ is een excuus om niet te veranderen. Ik kan heus wel zeggen ‘ik ben gewend om het zo te doen’, wil niet zeggen dat je het zo moet blijven doen.  En al helemaal niet als het je niet verder helpt. Dus ‘JA’ ik ben gewend om mezelf een rommelkont te noemen zodat ik gerust niks hoefde op te ruimen, en het ook nog ok te vinden. Mijn huisgenoten dachten daar ander over :) dus ik ben er al lang geleden mee aan de slag gegaan. En het helpt echt! Hm, ik ben toch netter dan ik dacht. Soms.